مجازات هک شبکه های اجتماعی و نحوه شکایت از آن

برای پاسخ به این سوال که «مجازات هک(دسترسی غیر مجاز ) چیست و چگونه می توان از آن شکایت کرد؟» ابتدا باید به تعریف هک یا دسترسی غیر مجاز که بیشتر در مورد ایمیل، تلگرام و  صفحه اینستاگرام شایع شده و بررسی نشانه های آن پرداخت و سپس با بررسی رویه قضایی از نحوه شکایت و مجازات آن صحبت کرد.

هک یا دسترسی غیر مجاز چیست؟

در مورد اولین هک در ایران و جهان صحبت های متعددی شده که هیچ یک قطعی نیست. حتی گفته شده اولین هک مربوط به قبل از اختراع کامپیوتر و با هک تلفن یا تلگراف آغاز شد.

صرف نظر از تاریخچه هک می توان گفت دسترسی غیر مجاز یا همان هک از نظر قانون جرایم رایانه ای مهمترین جرم است و از این روست که این قانون اولین ماده را به آن اختصاص داده و قید کرده است: «دسترسی غیر مجاز هر کس به داده ها یا سامانه های رایانه ای یا مخابراتی که به وسیله تدابیر امنیتی حفاظت شده است قابل مجازات است.»

البته باید در نظر داشت اگر داده ها، سامانه رایانه ای و یا مخابراتی که جرم دسترسی غیر مجاز علیه آن واقع شده سری باشند، موضوع از شمول این ماده خارج است و مطابق ماده ۳ قانون جرایم رایانه ای( جاسوسی) برای آن مجازات تعیین خواهد شد.

در صورتی که خبر های دیجیتالی را دنبال کنید به طور مرتب با اخباری مربوط به حمله هکر ها به شبکه سیستم های بانکی، شرکت های بزرگ خودرو و … در ایران و جهان مواجه می شوید که در اغلب موارد خسارات هنگفتی نیز به بانک یا شرکت و به تبع آن به افراد وارد شده است. برای مثال، به تازگی خبری در مورد هک شدن تپسی منتشر شده که به تایید این شرکت تاکسیرانی آنلاین نیز رسیده است. در این مورد فاکتورهای رانندگان هدف بوده و هنوز کاملا مشخص نیست چه خساراتی از این بابت وارد شده است.

در مورد شرکت ها و موسساتی که از شبکه های بزرگ استفاده می کنند بهتر است همواره از متخصصین امنیت راهنمایی بگیرند و ضعف های شبکه خود را شناسایی و آنها را مرتبا بر طرف نمایند.

به علاوه، متاسفانه هک شدن حساب های کاربری افراد به ویژه هنرمندان اعم از بازیگران، نویسندگان، و روزنامه نگاران و اینفلوئنسرها در شبکه های اجتماعی مانند هک تلگرام، هک اینستاگرام و هم چنین هک فیسبوک امری شایع است. بنابراین بهتر است نشانه های هک شدن هر یک را به طور مختصر بشناسیم.

نشانه های هک شدن کامپیوتر و تلفن همراه:

۱- ظاهر شدن پیام های pop up  به صورت پیوسته.

۲- غیر فعال شدن آنتی ویروس.

۳- وجود برنامه هایی که نصب نکرده اید روی دستکتاپ یا صفحه تلفن همراه.

۴- ارسال ایمیل از جانب شما برای مخاطبین تان بدون اطلاع شما.

۵- غیر فعال شدن کلمه عبور.

۶- ترافیک بالای اینترنت.

۷- برداشت یا خرید اینترنتی مشکوک از کارت باکی تان.

جرم هک در قانون

براساس مقررات ماده 3 قانون جرائم رایانه ای، هرگونه دسترسی غیرمجاز به اطلاعات محافظت شده کامپیوتری و مخابراتی، قابل مجازات است.
البته در نگاه اول، این مجازات چندان سنگین به نظر نمیرسد و هکر به حبس از 91 روز تا 1 سال حبس یا جزای نقدی از 500 هزار تا دو میلیون تومان محکوم خواهد شد.

اما نکته مهم این است که اولا قاضی میتواند هر دوی این مجازات ها را برای مجرم در نظر بگیرد. علاوه بر این، جرم هک و دسترسی غیرمجاز، معمولا به این موارد ختم نمیشود و در اکثر موارد با جرائم دیگری نیز همراه میشود که میتوان بابت آنها نیز از هکر شکایت کرد.
برای مثال، جرائمی مثل کلاهبرداری، سرقت و هتک حرمت اشخاص، معمولا با هک همراه میشوند و همین موضوع، مجازات مجرم را سنگین تر میکند.

شکایت از هکر گوشی

از آنجایی که معمولا گوشی ها دارای اطلاعات مهمی همچون فیلم، عکس و شماره تماس های شما هستند هک گوشی می تواند مشکلات زیادی را برای افراد به همراه داشته باشد.

هک شدن گوشی می تواند نشانه های متفاوتی همچون گرم شدن مداوم گوشی، خاموش شدن های بی دلیل و مکرر گوشی، دریافت پیامک های حاوی کد های اطلاعاتی نامفهوم و … داشته باشد.

گرچه نشانه های ذکر شده می توانند دلایل زیادی داشته باشند اما بهتر است در صورت مشاهده ی این نشانه ها بیشتر مراقب بوده و هشدار هک شدن را در نظر بگیرید.

نحوه شکایت از کلاهبرداری اینترنتی به این صورت است که بایستی به دادسرای جرایم رایانه ای مراجعه کرده و طرح شکایت نمایید. داشتن مدارک لازم برای اثبات جرم در این مرحله بسیار مهم است. هرچند که در جرائم این چنینی، پلیس فتا بسیار مسئولانه عمل کرده و تلاش میکند تا نهایت همکاری را با قربانی داشته باشد.

شکایت برای هک اینستاگرام

امروزه با افزایش محبوبیت شبکه‌ های اجتماعی تحت موبایل مانند اینستاگرام، مزاحمت ها و مشکلات این شبکه های اجتماعی روز به روز در حال افزایش است.
برای مثال، عده ای با هک اکانت اینستاگرام افراد، اطلاعات خصوصی آن ها را بدست می آورند و از این طریق از آنها اخاذی میکنند.

در مبحث شکایت از هکر برای پیشگیری از چنین مشکلاتی معمولا توصیه می شود با فعال کردن احراز هویت دو مرحله ای و نیز انتخاب رمز عبور های مجزا برای هر حساب، از دسترسی سودجویان به اطلاعات مهم خود جلوگیری نمایید.

همچنین کلیک نکردن بر روی لینک های مشکوک نیز می تواند از هک شدن شما جلوگیری کرده و امنیت شما را تا حدودی تامین نماید.

حال در صورتی که این موارد را رعایت نکرده و هک شده اید و یا حتی با رعایت موارد امنیتی باز مورد هک شدن قرار گرفته اید می توانید برای شکایت هک شدن اینستاگرام خود اقدام نمایید.

شکایات مربوط به هک اینستاگرام از طریق دادسرای تخصصی جرایم رایانه ای مورد بررسی قرار می گیرد. برای شکایت از هکر شما می توانید با تنظیم شکایت و لایحه و دادخواست، موضوع را از طریق پلیس سایبری و دادسرای مربوط به جرایم رایانه ای پیگیری نمایید. نحوه و چگونگی شکایت از طریق پلیس فتا قبلا در یک مقاله جداگانه توضیح داده شده است.

شکایت از هک تلگرام

شبکه ی اجتماعی تلگرام نیز که این روز ها طرفداران زیادی دارد و با وجود فیلتر شدن باز هم افراد زیادی کاربران آن بوده و با استفاده از فیلتر شکن و یا استفاده از پوسته های آن (تلگرام های غیر رسمی ) اقدام به استفاده از آن می نمایند، از جمله دیگر شبکه های اجتماعی است که امکان هک شدن آن وجود دارد.

لازم به ذکر است که استفاده از این تلگرام های غیر رسمی ( مثل طلاگرام، موبوگرام و … ) خطر هک شدن را افزایش میدهد، چرا که به صورت پیش فرض، اشخاص سازنده این تلگرام ها، به اطلاعات شما دسترسی خواهند داشت.

گرچه که با روش های ساده ای همچون چک کردن مداوم قسمت نشست های فعال ( active sessions ) می توانید متوجه هک شدن اکانت تلگرام خود بشوید اما در صورت بروز چنین مشکلی می توانید به شکایت از هکر بپردازید.
برای شکایت از هک تلگرام چنانچه فرد هک کننده را می شناسید می توانید از طریق دادسرای رسیدگی به جرایم رایانه ای طرح دعوی کیفری از ایشان نموده و به اثبات ارتکاب جرم توسط او بپردازید.

شکایت از هک سایت

امروزه وبسایت ها نیز به عنوان حریم شخصی افراد محسوب می شود چرا که معمولا محل کسب و کار افراد می باشند. برای شکایت از هکر که سایت شما را هک کرده است می توانید به دو صورت حقوقی و کیفری طرح دعوی نمایید.

جهت پیگیری هک سایت می توانید به وسیله ی دفاتر پلیس فتا و یا دادسرای تخصصی جرایم رایانه ای اقدام نموده و شکایت کیفری خود را مطرح نمایید.
چنانچه ضرر و زیانی هم متحمل شده اید می توانید به صورت شکواییه مطرح کرده و درخواست جبران ضرر و زیان خود را بدهید. همچنین می توانید به صورت حقوقی نیز شکایت کرده و ضرر و زیان متحمل شده را جبران نمایید.

مجازات جرم هک یا دسترسی غیر مجاز  چیست؟

این جرم که در تاریخ قانون گذاری ایران بی سابقه بوده و هم زمان با رشد تکنولوژی و استفاده از سیستم های رایانه ای و مخابراتی به وجود آمده حبس از نود و یک روز تا یک سال یا جزای نقدی از پنج میلیون ریال تا بیست میلیون ریال یا هر دو مجازات را برای مرتکب در پی دارد.

البته معمولا این جرم مقدمه جرایم دیگریست و می تواند از بابت اقدامات مجرمانه بعدی مجازات بیشتری را برای مجرم به دنبال داشته باشد.

چگونه می توان از جرم هک (دسترسی غیر مجاز ) شکایت کرد؟ 

جرم دسترسی غیر مجاز به داده ها یا سامانه های رایانه ای و مخابراتی از جمله مهمترین جرایم رایانه ای است که در دادسرای جرایم رایانه ای و پلیس فتا تحقیقات مقدماتی در مورد آن صورت می گیرد و سپس به دادگاه صالح ارجاع می گردد.

برای شکایت از این قبیل جرایم باید سریعا با مسدود کردن حساب بانکی خود سریعا با به همراه داشتن کارت شناسایی و کلیه مدارک و دلایل قانونی اقدام به تنظیم، ثبت شکواییه و ضمیمه نمودن دلایل در دادسرای جرایم رایانه ای نمود. پلیس فتا پس از اخذ دستورات قانونی از دادسرا اقدام به انجام تحقیقات فنی دیجیتالی و پلیسی نموده و نتایج را در اختیار دادسرا قرار می دهد تا قرار مقتضی صادر شده و در نهایت پرونده در دادگاه صالح تحت رسیدگی قرار  گیرد.

چنان که شعار گروه حقوقی دادآر است یادآوری می گردد بهتر است قبل از هر گونه اقدام قانونی با دریافت مشاوره حقوقی تخصصی هزینه های بعدی خود را کاهش دهید.