جرم تهدید

جرم تهدید لفظی یعنی مرتکب جرم با استفاده از الفاظ، طرف مقابل را نسبت به انجام یک عمل بد و نامشروع در آینده بترساند. مجازات جرم تهدید، یکی از دو مجازات از 1 تا 74 ضربه شلاق تعزیری یا حبس از دو ماه تا دو سال بوده؛ اما حکم مجازات تهدید همراه با اجبار هر دو مجازات 1 تا 74 ضربه شلاق تعزیری و حبس از سه ماه تا دو سال می باشد.

جرم تهدید به این معنا است که یک نفر ، دیگری را به اینکه نسبت به او یک عمل بد و نامشروع را در آینده انجام خواهد داد ، بترساند . این عمل بد و نامشروع می تواند قتل ، آسیب جسمی ، آسیب به حیثیت و آبرو ، آسیب مالی و  مواردی نظیر آن باشد. البته وسیله و نحوه  تهدید کردن در این جرم اهمیت ندارد، هر چند شایع ترین شکل تهدید، جرم تهدید لفظی می باشد.

تهدید کردن اشخاص به وارد نمودن آسیب های جسمی ، مالی و حیثیتی در قوانین جزایی کشور ما  جرم محسوب شده و قانون گذاربرای این عمل ، مجازات های سنگین را در نظر گرفته است که این مجازات ها شامل شلاق و حبس می باشد. البته این مساله که تهدید همراه با اجبار باشد یا نه بر میزان مجازات اثرگذار می باشد.

با توجه به آنچه گفته شد و با در نظر گرفتن این نکته که حکم مجازات جرم تهدید در موارد متفاوت، یکسان نیست.

جرم تهدید لفظی

تهدید به معنای آن است که یک نفر دیگری را بترساند. اما تهدید در صورتی جرم محسوب می شود که این ترساندن نسبت به یک رفتار بد و نامشروع در آینده باشد. برای وقوع جرم تهدید حتما لازم نیست که مرتکب جرم تهدید، از لفظ استفاده نماید، بلکه هر نوع عملی که ترساندن طرف مقابل نسبت به یک عمل نامشروع باشد، تهدید محسوب می شود. بنابراین به عنوان مثال، اگر شخص الف به کنایه به شخص ب بفهماند که اگر خانه اش را به وی نفروشد، آن خانه را آتش خواهد زد، این عمل تهدید و جرم می باشد.

با این وجود باید دانست که شایع ترین شکل تهدید، جرم تهدید لفظی می باشد. در جرم تهدید لفظی، مرتکب جرم با استفاده از الفاظ، طرف مقابل را نسبت به انجام یک عمل بد و نامشروع می ترساند. به عنوان مثال وی را نسبت به کشتن یک از اعضای خانواده می ترساند یا نسبت به بردن آبروی یکی از اعضای خانواده وی.

جرم تهدید لفظی به عنوان یکی از مصادیق جرم تهدید، در ماده 669 قانون مجازات اسلامی، بخش تعزیرات، مورد تصریح قانون گذار قرار گرفته است: « هرگاه کسی دیگری را به هر نحو تهدید به قتل یا ضررهای نفسی یا شرفی یا مالی و یا به افشای سری نسبت به خود یا بستگان او نماید ، اعم از اینکه به این واسطه تقاضای انجام امر یا ترک فعلی را نموده یا ننموده باشد ، به مجازات شلاق تا 74 ضربه یا زندان از دو ماه تا دو سال محکوم خواهد شد»

همانطور که ملاحظه می شود، در ماده 669 قانون مجازات اسلامی، قانون گذار از عبارت (به هر نحو) استفاده نموده است. به این ترتیب، می توان فهمید که وسیله ترساندن در جرم تهدید بی اثر بوده و ترساندن نسبت به عمل نامشروع در آینده به هر نحو و با هر وسیله ای از جمله لفظ که شایع ترین وسیله تهدید بوده، انجام گیرد، جرم تهدید محقق شده است .

مجازات تهدید همراه با اجبار

تهدید همراه با اجبار، عنوان مجرمانه ای است که در ماده 668 قانون مجازات اسلامی، بخش مجازات های تعزیری  مورد تصریح قانون گذار قرار گرفته است به موجب این ماده : « هر کس با  جبر و قهر یا با اکراه و تهدید دیگری را ملزم به دادن نوشته یا سند یا امضا و یا مهر نماید و یا سندی و نوشته ای که متعلق به او یا سپرده به او می باشد را از وی بگیرد ، به حبس از سه ماه تا دو سال و تا 74 ضربه شلاق محکوم خواهد شد »

همانطور که ملاحظه می شود ماده 668 قانون مجازات اسلامی از برخی جهات متفاوت از ماده 669 می باشد. این موارد عبارتند از:

1_ بر خلاف ماده 669 که مربوط به یک جرم مطلق بود، ماده 668 مربوط به یک جرم مقید به نتیجه می باشد، به عبارت دیگر، در این ماده آنچه اهمیت داشته و باعث می شود جرم محقق گردد، آن است که حتما سند یا نوشته گرفته شود و نتیجه مورد نظر مرتکب جرم تهدید همراه با اجبار محقق گردد.

2_ بر خلاف ماده 669 که تنها یکی از مجازات های تعیین شده برای مرتکب جرم تهدید اعمال می گردید، در ماده 668 هر دو مجازات حبس تعزیری و شلاق در مورد مرتکب اعمال می شود. دلیل این مساله آن است که بر خلاف ماده 669 که قانون گذار از لفظ (یا) استفاده کرده بود در ماده 669 قانون گذا از لفظ (و) استفاده نموده که به معنای جمع کردن هر دو مجازات می باشد.

مطابق ماده 668 قانون مجازات اسلامی ، حکم مجازات تهدید همراه با اجبار، دو مجازات بوده که هر دو در مورد مرتکب جرم تهدید همراه با اجبار اجرا می شود:

1_ از 1 تا 74 ضربه شلاق تعزیری

 

2_ حبس از دو ماه تا دو سال

 

وضوح جرم تهدید

تهدید شخص لازم است واضح باشد؛ یعنی تهدیدکننده به وضوح تهدیدشونده را به قتل، ضررهای مادی، معنوی، شرفی و افشای سر خود یا بستگانش تهدید کند؛ به نحوی که قاضی از الفاظ به کار رفته یا حرکات انجام‌شده بتواند تهدید صورت‌گرفته را به راحتی احساس کند؛ البته عرف و اوضاع و احوال نیز در قضاوت امر کاملاً موثرند اما در موارد تردید یا ابهام نمی‌توان کسی را مورد مجازات قرار داد، مثلاً اگر شخصی به دیگری بگوید «حسابت را می‌رسم» یا «کاری می‌کنم که مرغان هوا به حالت گریه کنند» یا «اشکت را در می‌آورم» در این تهدید که ابهام وجود دارد و اشاره دقیقی به ضررهای نفسی، شرافتی و… در آن نشده است، نمی‌توان تفسیر موسع کرد و حکم به محکومیت مرتکب داد. از طرف دیگر لازم نیست اعمال مورد نظر به طور کامل اعلام شود و اشاره و استعاره‌ای که رافع ابهام و تردید باشد، به نحوی که مخاطب نوعی به وضوح معنای آن را دریابد، کفایت می‌کند.

مجازات مرتکب

در مورد مجازات مرتکب تهدید، پس از اثبات جرم و جمع شدن شرایط ماده ۶۶۹ قانون به قاضی حق انتخاب حبس از دو ماه تا دو سال یا شلاق تا ۷۴ ضربه را داده است که دادگاه با توجه به اوضاع و احوال قضیه و شخصیت طرفین مبادرت به صدور رای در خصوص متهم می‌کند. جرم موضوع ماده ۶۶۹ نیز مانند ماده ۶۶۸ از جرائم حق‌الناس است که جز با شکایت شاکی خصوصی آغاز نمی‌شود و در صورت رضایت و اعلام گذشت شاکی، دادگاه می‌تواند در مجازات مرتکب تخفیف داده و با رعایت موازین شرعی از تعقیب مجرم صرف نظر کند.